Cây bưởi có tên khoa học Citrus grandis (L.) Osbeck, thuộc họ cam (Rutaceae). Bưởi còn được gọi là bòng, kan bao tch'lou (Thái), mak somo (Lào), kroth thlong (Campuchia).
Người ta trồng cây bưởi để lấy quả ăn, làm bóng mát, lấy hoa để ướp hương thơm các món ăn, bánh trái hoặc dùng để chưng cất nước hoa bưởi làm hương liệu mỹ phẩm...
Các bộ phận của cây bưởi được dùng làm thuốc là: dịch ép nước bưởi, vỏ quả, lá, hoa, hạt, vỏ hạt.
Quả cây Bưởi rất có ích cho những người bị mỡ trong máu tăng, cao huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường, béo phì.
Đặc biệt, trong cùi trắng của quả cây bưởi có chứa pectin, tinh dầu, hesperidin, maringin, là những chất có tác dụng làm giảm cholesterol - huyết, bảo vệ sự bền vững của mao mạch, phòng chống cao huyết áp và tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim...
Lá bưởi tươi thường được dùng để nấu với các loại lá cây thơm khác (cây hương nhu, bạc hà, kinh giới, tía tô, sả, ngải cứu...) để xông chữa cảm cúm, nhức đầu.
Chúng tôi là đơn vị chuyên cung cấp, bán cây bưởi các loại trồng làm cây bóng mát, cây công trình cảnh quan, đặc biệt là các khu biệt thự, khu sân vườn; Các cây bưởi có kích cỡ nhỏ, đường kính gốc từ 10 cm đến 20 cm, cây bưởi lớn đường kính gốc từ 20 cm đến 30 cm. Bưởi là loại cây tương đối khó trồng khi đánh chuyển cây. khi trồng bưởi phải được đánh bầu, râm ủ cẩn thận thì tỷ lệ sống mới cao. Bưởi là loại cây có nhiều sâu bệnh, đặc biệt là sâu đục thân dễ làm cây chết, vì vậy khi trồng phải chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh để cây phát triển tốt. Hãy liên hệ với chúng tôi để có thêm thông tin chi tiết.
Một số thông tin cơ bản đối với việc kinh doanh trồng cây Bưởi ăn quả
Cây Bưởi rất dễ trồng khi trồng từ cây giống ươm trong bầu, là loại hoa quả sạch, bổ dưỡng. Một ha cây bưởi diễn sau 5 năm tuổi có thể đạt năng suất từ 50-65 ngàn quả/năm.
1. Nhu cầu sinh thái cây:
Nhiệt độ: Cây bưởi có thể sống và phát triển được trong khoảng nhiệt độ 13 - 38oC, thích hợp nhất là 23 - 29oC. Dưới 13oC cây ngừng sinh trưởng, dưới âm 5oC cây bưởi sẽ bị chết;
Ánh sáng: Cây bưởi không thích hợp với ánh sáng trực tiếp, cường độ ánh sáng thích hợp nhất cho cây bưởi khoảng 10.000 - 15.000 lux (tương đương với ánh sáng lúc 8 giờ sáng và 4 - 5 giờ chiều trong mùa nắng);
Nước: Cây bưởi có nhu cầu về nước rất lớn, nhất là trong thời kỳ cây ra hoa và phát triển trái. Mặt khác, cây bưởi cũng rất mẫn cảm với điều kiện ngập nước. Trong mùa mưa, nếu mực nước ngầm trong đất cao và không thoát nước kịp, cây sẽ bị thối rễ, vàng lá và chết.
2. Thời vụ trồng cây bưởi:
Cây bưởi thường được trồng vào đầu mùa mưa để đỡ công tưới, tuy nhiên cũng có thể trồng được quanh năm nếu chủ động nguồn nước tưới.
3. Trồng cây chắn gió và che mát cho cây bưởi:
Cây bưởi thích hợp ánh sáng tán xạ, do đó phải trồng cây che mát cho cây bưởi bằng các loại cây khác như mãng cầu xiêm,... Đồng thời, trồng cây chắn gió như dừa, xoài, các loại cây lấy gỗ ,... để hạn chế sự thiệt hại do gió bão, sự lây lan của côn trùng, mầm bệnh.
Sau đây là một số kỹ thuật nhân giống, trồng và chăm sóc cây bưởi cơ bản
I- Yêu Cầu Sinh Thái CỦA CÂY BƯỞI:
1- Nhiệt độ: Cây Bưởi có nguồn gốc nhiệt đới và á nhiệt đới, có thể sinh trưởng được từ 40 vĩ độ Bắc đến 40 vĩ độ Nam, nhiệt độ thích hợp nhất từ 23- 29°C.
2- Ánh sáng: Cường độ ánh sáng thích hợp cho cây bưởi là 10. 000- 15. 000 lux (tương đương nắng sáng lúc 8 giờ hoặc nắng chiều lúc 16 giờ) . Trong điều kiện miền Nam, khi trồng cây bưởi cần trồng cây che bóng hướng Đông- Tây.
3- Nước: Cây bưởi cần nhiều nước trong thời kỳ ra hoa kết trái và thời kỳ cây con, nhưng cây cũng rất sợ ngập úng. Ẩm độ đất thích hợp nhất là 70- 80%, lượng mưa khoảng 1000- 2000mm/năm. Trong mùa nắng cần phải tưới nước cho cây bưởi, nhưng nước tưới không được mặn quá 3‰.
4- Đất đai: Đất trồng cây bưởi phải có tầng canh tác dày ít nhất là 0, 6m, thành phần cơ giới nhẹ hoặc trung bình, tơi xốp, thông thoáng, thoát nước tốt, có hàm lượng hữu cơ cao>3%, PH từ 5, 5- 7, nhiễm mặn không quá 3‰, mực nước ngầm dưới 0,8m.
II- Chuẩn Bị Đất Trồng Cây Bưởi:
Ở nơi đất thấp, khi trồng cây bưởi cần phải đào mương lên líp để xả phèn, mặn và nâng cao tầng canh tác; hàng năm nếu có nước ngập úng thì vườn cần phải thiết kế bờ bao để bảo vệ cây trồng.
1- Trồng cây chắn gió cho cây Bưởi: Nên trồng cây chắn gió trên bờ bao của vườn bằng các loại cây như mít, xoài, dừa….
2- Khoảng cách trồng cây Bưởi: Tùy theo giống và vùng đất trồng mà khoảng cách trồng thay đổi cho phù hợp, có thể là 5X6m hay 6X6m hoặc 6X7m
3- Trồng cây che mát: Cây Bưởi thích hợp ánh sáng tán xạ, vì vậy nên trồng cây che mát như: mận, mãng cầu, so đủa, cau… Cây che mát thường được trồng xen giữa 2 hàng cây bưởi hoặc dọc theo mương.
4- Giống trồng: Tùy vào vùng đất, khí hậu và nhu cầu tiêu thụ mà chọn giống trồng cho thích hợp. ĐBSCL có thể trồng các giống như: bưởi da xanh, bưởi năm roi, bưỡi long, bưởi thanh trà.
III. Kỹ Thuật nhân giống cây bưởi:
a) Phương pháp ghép cây bưởi:
Hệ số nhân giống cao, tận dụng ưu thế của gốc ghép, cây chống chịu đổ ngã tốt, tăng tuổi thọ, giữ lại được các đặc tính tốt của cây bưởi đầu dòng.
- Gốc ghép cây bưởi: Có thể sử dụng các giống cây bưởi chua ở địa phương làm gốc ghép hoặc sử dụng gốc cam mật để làm gốc ghép theo hướng ổn định chất lượng giống cây bưởi. Gốc ghép phải được gieo từ các hạt khỏe, thu từ các trái tốt trên cây, không chọn thu hạt từ trái rụng, trái bệnh. Trước khi ghép, gốc ghép cây bưởi phải được định kỳ phun xịt thuốc trừ rầy chổng cánh.
- Mắt ghép, cành tháp: Sử dụng mắt ghép sạch bệnh lưu giữ trong các nhà lưới ngăn được rầy chổng cánh. Cành lấy mắt ghép là các cành nghiêng khoảng giữa thân, chọn đều theo các hướng và vị trí của tán cây bưởi để giảm tỉ lệ không đúng kiểu hình, không lấy mắt ghép trên cành tược (vượt) và cành cây bưởi mọc lòa xòa trên mặt đất.
b) Phương pháp chiết cành cây bưởi:
Giúp giữ lại hoàn toàn các đặc tính của cây bưởi đầu dòng, rễ mọc cạn, thích hợp trồng trên các vùng đất có mực thủy cấp hơi cao nhưng hệ số nhân giống thấp, dễ làm lây truyền các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, cây bưởi mau già cỗi và không thể tận dụng các ưu điểm của gốc ghép. Cây bưởi dễ đổ ngã do bộ rễ phát triển kém, không tương ứng với sự phát triển của cây bưởi. Những lưu ý khi chiết cành cây bưởi:
- Các dụng cụ chiết cành cây bưởi phải được khử trùng trước và sau khi thực hiện thao tác chiết trên từng đoạn cành.
- Tuổi cành chiết không nên quá già, chỉ chọn các cành bánh tẻ.
- Cây bưởi dùng để chiết cành phải đang ở trong tình trạng sinh trưởng phát triển tốt, không sâu bệnh, nhất là bệnh vàng lá Greening và Tristeza.
c) Tiêu chuẩn cây bưởi đầu dòng:
Cây bưởi đầu dòng phải là cây sạch bệnh, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đang trong thời kỳ sinh trưởng phát triển tốt, không có dấu hiệu sâu bệnh phá hại, kết quả kiểm tra âm tính đối với các bệnh hại nguy hiểm đến cây bưởi như bệnh Vàng lá Greening,Tristeza, có năng suất phẩm chất ổn định.
2. Tiêu chuẩn cây bưởi giống tốt:
- Cây bưởi phải đúng giống, sinh trưởng khỏe, không mang mầm mống sâu bệnh hại
- Cây bưởi Đồng nhất về hình thái và đặc tính di truyền, độ sai khác không vượt quá 5%
- Chiều cao cây bưởi tính từ mặt bầu > 60cm, có 2-3 cành cấp I
- Đường kính gốc cây bưởi ghép đo cách mặt bầu 10cm: 0,8-1cm
- Đường kính cành cây bưởi ghép (đo trên vết ghép 2 cm) > 0,7cm
IV- Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây Bưởi:
1- Thời vụ trồng cây bưởi:
Vùng ĐBSCL có thể trồng được cây bưởi quanh năm nhưng phải bảo đảm được nước tưới và tiêu nước cho cây. Tốt nhất là trồng vào đầu mùa mưa.
2- Chuẩn bị đất mô trồng cây bưởi:
ĐBSCL nên đắp mô để trồng mục đích là nâng cao tầng canh tác, đất làm mô thường là đất mặt hoặc đất bùn mương để khô, mô có đường kính khoảng 80- 100cm;cao tùy vào độ cao của đất, giữa mô nên đào hố có kích thước 0, 6X0, 6m. Sau đó cho vào hố 20- 40kg phân chuồng + 1kg Super Lân+ 0, 5kg vôi trộn đều với đất
3- Phương pháp đặt cây bưởi con:
Khi trồng đặt cây bưởi xuống giữa mô, đặt bầu ngang mặt mô, lấp đất lại bằng mặt mô, cắm cọc giữ cây tránh gió làm lung lay, tưới nước cho cây bưởi.
Nếu trồng bằng cây bưởi ghép nên xoay mắt ghép về hướng gió chính trong năm để tránh hiện tượng tách chồi do gió. Nếu trồng bằng cành chiết cây bưởi, nên đặt cành nghiêng so với mặt đất một gốc khoảng 45° để giúp cây phân cành tốt.
4- Tủ gốc giữ ẩm cho cây bưởi:
Trong mùa nắng cần phải tủ gốc bằng rơm rạ hoặc cỏ khô để giữ ẩm, đồng thời cũng hạn chế cỏ dại. Chú ý khi tủ phải chừa cách gốc khoảng 20cm để hạn chế các loại nấm bệnh tấn công gốc cây bưởi.
5- Tưới và tiêu nước cho cây bưởi:
Cây Bưởi rất cần nước trong thời kỳ cây con và thời kỳ cây ra hoa đậu trái, nhưng cây rất sợ bị ngập úng, do đó cần phải chú ý thoát nước cho cây bưởi trong mùa mưa lũ.
6- Vét bùn bồi líp cho cây bưởi:
Công việc bồi bùn lên líp cho cây bưởi có thể kết hợp vói việc tạo khô hạn để xử lý ra hoa; có thể bồi vào khoảng tháng 2- 3 dương lịch hoặc sau mùa mưa, lớp bùn dày khoảng 2- 3cm là tốt nhất. Thời gian bồi bùn nên 2 năm bồi một lần.
7- Bón phân cho cây bưởi:
Tùy vào loại đất, giống và điều kiện sinh trưởng của cây bưởi mà cung cấp loại phân bón cho thích hợp.
a- Thời kỳ kiến thiết cơ bản của cây bưởi:
Giai đoạn cây bưởi từ 1- 3 năm tuổi, phân bón được chia làm 3- 5 đợt trong năm để bón cho cây; 6 tháng sau khi trồng có thể dùng 40gr phân Urê pha vào nước để tưới 1 tháng/lần. Liều lượng phân bón thời kỳ kiến thiết cơ bản cây bưởi
